Πέμπτη 18 Ιουνίου 2009

Cambodge, redécouverte d'un pays oublié...

Η φωτογραφία είναι από ένα πλωτό σχολείο στη λίμνη Τονλε Σαπ, στην περιοχή του Σιεμ Ρεπ. Ο λαός της Καμπότζης εμπνέει μια αθωότητα, ενώ το πρόσωπο ή το χαμόγελο των παιδιών φανερώνει ένα παράπονο και μια προσμονή. Δυστυχώς, την Καμπότζη την γνωρίζουν οι περισσότεροι ως τη χώρα σφαγής των Ερυθρών Χμερ, το θέατρο συγκρούσεων, βομβαρδισμών, αποκλεισμού και λιμού κατά τις περασμένες δεκαετίες... Ο πόνος αυτός υπάρχει ακόμα και παρότι ο πληθυσμός είναι πολύ νέος για να τα θυμάται όλα αυτά, όσοι ξέρουν, ή θέλουν να ξέρουν, μιλούν ψιθυριστά και πολύ προσεκτικά.
Στην Πνομ Πενχ, ένα μεγάλο μέρος της ξενάγησης αφιερώνεται στην ανάλυση των εγκλημάτων των κόκκινων Χμερ την περίοδο 1976-79, την αναγνώριση της γενοκτονίας (πολύ γρήγορη για τα παγκόσμια δεδομένα) και το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη λήθη του παρελθόντος και τα περιθώρια ανάπτυξης μιας ιδιαίτερα φτωχής χώρας.
Ως προς την ιστορική ανάλυση, ένας καθοριστικός παράγοντας είναι το ότι από το 1979 η χώρα καταλήφθηκε από τις Βιετναμέζικες δυνάμεις και έκτοτε κυβερνά μια φιλοβιετναμική ομάδα, με πολλούς όμως από τους κόκκινους Χμερ στους κόλπους της (προφανώς αλλαγμένους!) Η λύση για όλους αυτούς, και η λύτρωση, φαίνεται να είναι η έκδοση πολλών βιβλίων για την διαστροφική διάθεση του Πολ Ποτ και των συντρόφων του και η συνολική καταδίκη του πολύ σκοτεινού και πολύ πρόσφατου παρελθόντος.
Η Καμπότζη έχει αμέτρητες ομορφιές και ευκαιρίες για περιήγηση και τουρισμό. Ένα πρόβλημα είναι η ανύπαρκτη υποδομή σε διάφορες επαρχίες της χώρας, όπου υπάρχουν διάσπαρτοι ναοί των Χμερ, ανέγγιχτα τροπικά δάση, χωριά και οριζώνες πολύ μακριά από την αστική ανάπτυξη. Ο πρώτος πόλος έλξης είναι σίγουρα ο αρχαιολογικός χώρος του 'Ανγκορ και το Σιεμ Ρεπ, ενώ η πρωτεύουσα θεωρείται ένα πέρασμα επίσης απαραίτητο, με ένα αξιόλογο παλάτι και ένα ενδιαφέρον μουσείο, αλλά και με αρκετές γωνιές αθλιότητας και παρακμής. Η εγγύτητα της Πνομ Πενχ με την Ταιλάνδη έχει προσελκύσει και αρκετούς χορτασμένους δυτικούς που ψάχνουν για κάθε λογής "συντρόφους" στην πεινασμένη Καμπότζη...



Ο ναός Bayon με τις αμέτρητες κεφαλές του Βούδα, εντυπωσιακό δείγμα της ακμής των περασμένων αιώνων, μια αντίφαση με τις δυσκολίες που περνά η χώρα αυτή σήμερα. Η πολιτική ρητορική του παρελθόντος αλλά και του παρόντος χρησιμοποιεί συχνά την επίκληση του μεγαλείου των Χμερ, της φυλετικής και πολιτιστικής συνέχειας... η εισβολή των Βιετναμέζων στην Καμπότζη το 1979 έγινε με αφορμή την εισβολής των Χμερ στο δέλτα του Μεκόνγκ, όπου κατοικεί μειονότητα Χμερ σε Βιετναμέζικο έδαφος... Μια προσπάθεια ανάκτησης του ιστορικού χώρου της αυτοκρατορίας...

Τa Prohm


Η Γαλλική Εταιρία της Άπω Ανατολής που πραγματοποιούσε ανασκαφές στην περιοχή, αποφάσισε να αφήσει έναν από τους ναούς στην κατάσταση στην οποία βρέθηκε, μετά από αιώνες εγκατάλειψης... στις διαθέσεις της τροπικής βλάστησης.
Ο ναός Τα Προμ κτίστηκε από τον βασιλιά Jayavarman τον 7ο στα τέλη του 12ου αιώνα. Είναι από τους πλέον φωτογραφημένους και αναγνωρίσιμους στο χώρο του Άνγκορ, λόγω των τεράστιων τροπικών δέντρων που έχων αγκαλιάσει τα αρχαία κτίσματα και ουσιαστικά τα συγκρατούν!

Το θαύμα του Άνγκορ Βατ


Από μια πανοραμική άποψη φαίνεται το μέγεθος αλλά και η αρχιτεκτονική ευφυία του συκγροτήματος. Ένα τεράστιο παραλληλόγραμμο με μήκος 1024 και πλάτος 802 μέτρα. Πρόκειται για δεκάδες ναούς και άλλα κτίσματα που αποδίδονται στην περίοδο που στην περιοχή βρέθηκαν οι Χμερ, αρχικά ινδουιστές, πληθυσμοί που μετακινήθηκαν από τη Νότια Ινδία προς την Ινδοκίνα. Το έτος 802 μ.Χ. αναγνωρίζεται ως η αφετηρία του βασιλείου που αναπτύχθηκε δίπλα στην λίμνη Τονλε Σαπ, 6 χιλιόμετρα από την σύγχρονη πόλη του Σιεμ Ρεπ. Στα τέλη του 13ου αιώνα ο βασιλιάς Srindravarman, που διαδέχθηκε τον πατέρα του Jayavarman 8ου, ήταν και ο πρώτος που έφερε τον βουδισμό Τεραβέντα ως επίσημη θρησκεία στο βασλίλειό του. Μέσα από τα μνημεία λοιπόν, φαίνεται σήμερα η θρησκευτική αυτή μετάβαση, οι αλλαγές στις θεότητες και τις απεικονήσεις, αλλά και η μεγάλη ομοιότητα των δύο "δογμάτων" που ουσιαστικά αλληλοσυμπληρώνονται...
Το τέλος της αυτοκρατορίας των Χμερ ήρθε το 1431 μ.Χ. με την κατάκτηση των εδαφών τους από εισβολείς που ήρθαν από την Αγιουτάγια της Β.Ταιλάνδης. Η ελίτ των Χμερ αναγκάστηκε να μεταφερθεί νοτιότερα, στην περιοχή της Πνομ Πενχ.
Ο πρώτος Ευρωπαίος που αντίκρυσε την χαμένη στη ζούγκλα πολιτεία των Χμερ ήταν ο Πορτογάλος μοναχός Antonio da Magdalena τυο 1586, αλλά ο χώρος του Άνγκορ έγινε γνωστός από το Γάλλο εξερευνητή Henri Mouhot στα μέσα του 19ου αιώνα.

Το κεντρικό συγκρότημα ναών στο Άνγκορ Βατ.

Είναι σχεδόν απίστευτο το μέγεθος αυτού του αρχαιολογικού χώρου, που αποτελείται από διάσπαρτα ευρύματα και κτίσματα σε μια ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων. Πρόκειται για το σημαντικότερο δείγμα αρχιτεκτονικής και πολιτικής ισχύος της αυτοκρατορίας των Χμερ που διατηρήθηκε μέχρι τον 15ο αιώνα. Οι λατρευτικοί χώροι έχουν πολλά κοινά στοιχεία ινδουιστικής και βουδιστικής παράδοσης. Ουσιαστικά, στο σύνολό τους, τα κτίρια είναι ιεροί χώροι μιας άλλοτε πανίσχυρης θεοκρατίας, που βάσιζε την δύναμή της στην άγνοια των υπηκόων, την είσπραξη φόρων και τον επεκτατισμό που εξασφάλιζε περισσότερο ζωτικό χώρο. Η ευρύτερη περιοχή του Άνγκορ Βατ φιλοξενούσε πολλές χιλιάδες κατοίκους που επιζητούσαν την ισορροπία των καιρικών φαινομένων και την καλύτερη αγροτική παραγωγή.
Το μέρος είναι αρκετά υγρό και η εποχή των βροχών συμπίπτει με τους καλοκαιρινούς μήνες (οι βροχές είναι συνήθως απογευματινές και αρκετά ισχυρές και ξαφνικές). Ως βάση για κάθε επισκέπτη λειτουργεί η πόλη του Σιεμ Ρεπ (Siem Reap) που συνδέεται αεροπορικά με τις άλλες πόλεις της Καμπότζης, την Μπανγκοκ και τη Σαιγκόν στο Βιετνάμ. Επίσης υπάρχει και οδική σύνδεση με την πρωτεύουσα Πνομ Πενχ που βρίσκεται νοτιότερα, μια διαδρομή όμως που κρατά αρκετές ώρες. Τα περισσότερα τουριστικά προγράμματα αφιερώνουν δύο διανυκτερεύσεις στην περιοχή, συνδυάζοντας την ολοήμερη επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο, με μια βαρκάδα στη λίμνη Τονλε Σαπ. Κάποιος που έχει ειδικότερα αρχαιολογικά ενδιαφέροντα ή θέλει να κάνει επιπλέον διαδρομές κοντά στους ναούς, σαφώς χρειάζεται περισσότερο χρόνο.
Υπάρχει η επιλογή της πτήσης με αερόστατο καθώς και η βόλτα με ελέφαντα (κυρίως η ανάβαση για το ηλιοβασίλεμα στο λόφο Phnom Bakheng και η επίσκεψη του ναού Μπαγιόν)